प्रकृतिर्वेदना कक्षा 8 संस्कृत
(1) निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर संस्कृत भाषा में लिखिए –
(क) मयङ्कस्य मनः कथं प्रसीदति ?
मयङ्कस्य मनः शीतले जले मन्दे समीरेण च प्रसीदति।
(ख) जना: नद्या: जलं कथं दूषयन्ति ?
जना: रासायनिकैः अवकरैः नद्या: जलं दूषयन्ति।
(ग) वृक्षा: समागतेभ्यः किं यच्छन्ति ?
वृक्षा: समागतेभ्यः फलानि यच्छन्ति।
(घ) चतुर्णां मित्राणां क: सङ्कल्पः ?
चतुर्णां मित्राणां वृक्षकर्तनं जलप्रदूषणं च अवरोधयितुं जनजागरणं कर्तुं सङ्कल्पः।
(2) निम्नलिखित कथन कौन किससे कहता है –
(क) वयस्य! घर्मोष्मणा व्याकुलोऽहम्।
शशाङ्गः मयङ्कं प्रति।
(ख) नद्या: स्वर इव प्रतीयते।
मयङ्कः मित्राणां प्रति।
(ग) मम व्यथा तु त्वत्तोऽपि अधिका।
वृक्षः नदिं प्रति।
(घ) प्रकृतेः उपहारा: अस्माभि: अद्य कीदृशी दशा प्रापिता:।
मयङ्कः मित्राणां प्रति।
(3) कोष्टक से विशेषण पदों को छाँटकर विशेष्य पदों के सम्मुख लिखिए –
| विशेष्यपदानि | विशेषणपदानि |
|---|---|
| जले | शीतले |
| कूर्मा: | भीता: |
| रोदनध्वनि: | विषादमयः |
| वृक्षावलि: | वर्तुलाकारा |
| व्यथाम् | कीदृशीम् |
(4) निम्नलिखित शब्दों का संस्कृत वाक्यों में प्रयोग कीजिए –
(क) इतस्ततः
मण्डूका: इतस्ततः प्लवन्ते।
(ख) शरीरात्
शरीरात् स्वेदधारा: प्रस्रवन्ति।
(ग) ऊष्मण:
ऊष्मण: कारणेन मयङ्कः व्याकुलः अभवत्।
(घ) एकतः
नद्याः एकतः वृक्षावलि: अस्ति।
(ड) अन्यतः
अन्यतः अपि वृक्षस्य ध्वनिः श्रूयते।
(च) सम्मर्दात्
कूर्मा: जनानां सम्मर्दात् नद्यां प्रविशन्ति।
(छ) त्वत्तोऽपि
मम व्यथा त्वत्तोऽपि अधिका।